RODZAJE I KIERUNKI PRZEPŁYWU STRUMIENI W KANALE DYSTRYBUCJI[1]

Zapewnienie sprawnego przepływu tych strumieni wywołuje potrzebę współdziałania podmiotów gospodarczych tworzący kanał dystrybucji. W związku z tym wyróżnia się koordynacyjne i organizacyjne funkcje dystrybucji. Do funkcji koordynacyjnych , których celem jest równoważenie podaży z popytem na dany produkt należą : pozyskiwanie i przekazywanie informacji rynkowych, promocja produktów, poszukiwanie i zgłaszanie ofert kupna – sprzedaży, nawiązywanie kontaktów handlowych oraz negocjowanie warunków umów stwarzających podstawy prawne dla przepływu prawa własności do przemieszczania produktów. Przejawem realizacji tych funkcji są decyzje o rodzaju i strukturze kanału dystrybucji oraz o typie powiązań pomiędzy jego uczestnikami. Funkcje organizacyjne wiążą się z realizacją transakcji kupna- sprzedaży i obejmują obsługę zamówień, transport, utrzymywanie magazynów oraz zapasów. Funkcje dystrybucyjne mogą być realizowane przez samych wytwórców produktów ( dystrybucja bezpośrednia) lub przez pośredników włączonych do systemu dystrybucji (dystrybucja pośrednia) wyznaczenie strategii w ogniwie dystrybucji łańcucha logistycznego wymaga rozpoznani uwarunkowań zewnętrznych wynikających z otoczenia w jakim przedsiębiorstwo funkcjonuje oraz czynników wewnętrznych.

W ramach analizy otoczenia zewnętrznego należy uwzględnić następujące grupy czynników:

rynek docelowy (liczbę i strukturę klientów, ich rozmieszczenie przestrzenne, przyzwyczajenia i preferencje klientów),
konkurencję (stosowane przez konkurentów sposoby sprzedaży i rozwiązania w zakresie dystrybucji fizycznej),
czynniki ekonomiczne (politykę celną i podatkowa),
czynniki prawne (przepisy regulujące stosunki gospodarcze, przepisy chroniące konsumenta itp.),
czynniki technologiczne (nowe systemy transportowe, technologie magazynowania, komunikowanie się, przechowywanie informacji).

Natomiast do najważniejszych uwarunkowań wewnętrznych w ramach samego ogniwa łańcucha logistycznego można zaliczyć:

czynniki związane ze stosowaną koncepcją marketingu w tym:
cele marketingowe (wzrost sprzedaży, udział w rynku, kształtowanie image),
produkt i jego ceny,
politykę cen,
strategię promocji
zasoby przedsiębiorstwa,
dotychczasowe doświadczenia w zakresie dystrybucji.[2]

Droga towaru oraz powiązania między firmami zainteresowanymi jego przepływem tworzącymi ogniwa łańcucha logistycznego określane są jako kanały dystrybucji.

Kanały dystrybucji klasyfikuje się według poniższych kryteriów:

liczba pośredników (kanały bezpośrednie i pośrednie),
liczba szczebli pośrednich (kanały krótkie i długie)
liczba pośredników na tym samym szczeblu obrotu (kanały wąskie i szerokie),
stopień złożoności (kanały proste i złożone),
rodzaje przepływających strumieni (kanały rzeczowe i kanały transakcyjne),
znaczenie dla producenta (kanały podstawowe i pomocnicze)
charakter powiązań między uczestnikami (kanały administrowane, kontraktowe, zintegrowane itp.).[3]

Wybór kanału dystrybucji jest dla producenta niezmiernie istotny i wymaga przeprowadzenia odpowiedniego rachunku efektywności pozwalającego skonfrontować korzyści liczone jako wzrost dochodów z tytułu sprzedaży z kosztami spowodowanymi z rozbudową sieci.[4]

Elementem zarządzania logistyką dystrybucji jest planowanie zapotrzebowania dystrybucji DRP (Distribution Requirements Planning).

W systemie tym określa się terminy wystąpienia zapotrzebowania na produkty firmy ze strony odbiorców i konstruuje harmonogramy zapotrzebowania na te produkty we wszystkich ogniwach dystrybucji. Plan dystrybucji określa liczbę wyrobów, która musi być wytworzona, jest więc rozwinięciem koncepcji MRP.

Łączne zastosowanie metod DRP i MRP zapewnia firmie pełną i precyzyjną kontrolę przepływu materiałów przez własny system logistyczny od dostawcy do odbiorcy na zasadzie zamkniętej pętli. Powiązanie MRP i DRP określane jest mianem logistycznego planowania zapotrzebowań LLP (Logistics Requirements Planning). Dążenie do eliminacji zapasów i do skracania cyklu realizacji zamówień jest charakterystyczne dla nowoczesnej logistyki i stanowi odejście od wcześniej stosowanych metod optymalizacyjnych dla dużych ilości zapasów. [5]

[1] Czubała A., „Dystrybucja produktów”, PWE, Warszawa 1996, s.20

[2] Pod redakcją Golembskiej E., „Kompendium wiedzy o logistyce” PWN, Warszawa – Poznań 1999 rolety zewnętrzne naprawa Łódź https://www.wolny.org.pl/Rolety-lodz/blog/naprawa-rolet-lodz.html

[3] Czubała A. „Pośrednicy w kanałach dytrybucji”, Kraków 1994

[4] Skowronek C, Sariusz – Wolski Z., „Logistyka w przedsiębiorstwie” PWE, Warszawa 1999 [4] Ciesielski M, „Logistyka w strategiach firm”, Warszawa – Poznań 1999

Logistyka procesów dystrybucji

Dystrybucja obok produkcji jest jednym z najważniejszych ogniw w łańcuchu logistycznym, gdyż jej zadaniem jest udostępnienie produktu w miejscu i czasie odpowiadającym potrzebom oraz oczekiwaniom nabywców.[1]

Omawiając zarządzanie logistyczne w dystrybucji w Polsce trzeba je odnieść do różnego rodzaju przedsiębiorstw, w tym niektórych dużych producentów rozwijających własną sieć dystrybucji swoich wyrobów, co w dużej mierze dotyczy przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym.

Punktem wyjścia tych rozważań jest spojrzenie na kanały dystrybucyjne przez pryzmat upodobań konsumentów oraz możliwości producentów i dystrybutorów czyli marketing logistyczny, w którym rynek stał się podstawą działalności produkcyjnej. Dawna zasada „wytwórz produkt i poszukaj jego nabywcy” jest zastępowana nową „ znajdź nabywcę i wytwarzaj według jego życzeń”.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że logistyka stanowi potencjał i instrument strategiczny marketingu, który wspomaga w sposób długofalowy przedsięwzięcia i komponenty strategii rynkowej przedsiębiorstwa. Poziom skuteczności i oddziaływania logistyki jako instrumentu strategicznego zależy od stopnia zintegrowania z marketingiem w przedsiębiorstwie , jego realnego wpływu na podstawowe sfery funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz stopnia zorientowania na rynek. Szczególnego znaczenia nabiera funkcja koordynacyjna na styku logistyki i marketingu. Liczba ogniw pośredniczących w logistycznym procesie przepływu produktu od dostawcy (producenta) do końcowego odbiorcy (użytkownika) zależy od rodzaju przedsiębiorstwa (przemysłowe, handlowe, usługowe) i przedmiotu działalności . Tymi pośrednimi ogniwami bywają magazyny centralne, własne bądź obce hurtownie i sklepy detaliczne.

Logistyka w sferze dystrybucji oznacz zintegrowany proces planowania, organizowania i kontroli strumieni towarów oraz związanych z nimi informacji, której zadaniem jest zarządzanie procesem dostarczania odpowiednich towarów pod względem rodzaju ilości, jakości do właściwego miejsca, we właściwym czasie i po jak najniższych kosztach.

W ramach dystrybucji można wyróżnić dwa główne problemy decyzyjne. Jeden z nich związany jest z wyborem sposobu sprzedaży czyli określeniem rodzajów kanałów dystrybucji w ujęciu transakcyjnym. Decyzje z tym związane zaliczane są w każdym przedsiębiorstwie do decyzji strategicznych, ponieważ ostatecznie wpływają na skuteczność działań rynkowych i osiągane efekty ekonomiczne.

Zaś drugi problem decyzyjny związany jest z dystrybucją fizyczną rozumianą jako operacje dotyczące transportowania produktów z miejsc wytwarzania do miejsc przemieszczania .

Decyzje w sferze fizycznej dystrybucji dotyczą m.in.:

wyboru środków transportu,
rodzaju liczby i lokalizacji magazynów,
minimalnej wielkości dostaw,
rodzaju opakowania

Istotnym problemem decyzyjnym jest odpowiedz na pytanie, czy zadania w zakresie fizycznej dystrybucji wykona samo przedsiębiorstwo wchodząc w powiązania transakcyjne z innymi uczestnikami kanału dystrybucji, wykorzystując przy tym własne środki transportu i magazyny, czy też skorzysta z usług firm zewnętrznych. Istnieje tez możliwość przeniesienia całości zadań logistycznych na inne samodzielne przedsiębiorstwa, które specjalizują się w wykonywaniu zadań związanych z fizyczną dystrybucją, są to tzw. centra obsługi logistycznej. Celem ich działania (zazwyczaj w układzie regionalnym) jest koordynacja, a częstokroć i przejęcie od przedsiębiorstw takich podstawowych funkcji logistycznych, jak transport, składowanie czynności manipulacyjne itd. Obserwuje się także oferowanie przez centra usług konsultacyjnych i sterujących, np. zamawianie i regulowanie dostaw. Działania centrów przynoszą wymierne korzyści przedsiębiorstwom, korzystając z ich usług. Przejęcie od przedsiębiorstw funkcji i zadań związanych z logistyką zaopatrzenia i logistyką dystrybucji, z jednej strony, umożliwia tym przedsiębiorstwom koncentrację na realizacji podstawowych zadań, z drugiej zaś zapewnia pełny profesjonalizm w procesach fizycznych przepływów produktów od miejsc ich podaży do miejsc popytu.[2]

Do podstawowych funkcji dystrybucji fizycznej zalicza się:

realizację zleceń (obsługę zamówień)
transport produktów,
utrzymywanie magazynów,
utrzymywanie zapasów,
kompletowanie dostaw, znakowanie i pakowanie.[3]

W ramach każdej z nich wykonywane są określone czynności i ponoszone koszty, których identyfikacja stanowi podstawową przesłankę racjonalizacji kosztu całkowitego dystrybucji fizycznej.

Realizacja zleceń obejmuje sterowanie strumieniem towarów od producenta – dostawcy do miejsca przeznaczenia oraz koordynację niezbędnych czynności i procesów. Zlecenie traktowane jest jako podstawa przepływu informacji .

Decyzje dotyczące wyboru struktury dystrybucji, lokalizacji magazynów, podziału zadań pomiędzy magazyny na różnych szczeblach dystrybucji i wzajemnych relacji między nimi zależą od strategii sprzedaży przy uwzględnieniu:

liczby i wielkości magazynów,
kosztów transportu w przepływach międzymagazynowych,
kosztów rozdysponowania i wysyłki,
wielkości zapasów.

Zagadnienie lokalizacji ośrodków dystrybucyjnych stanowi jeden z etapów optymalizacji struktury kanałów rynkowych. Obok ustalenia struktury magazynowej ważne są także problemy decyzyjne dotyczące wyposażenia technicznego magazynów. Zarówno w przypadku transportu, jak i bazy magazynowej należy podjąć decyzję , czy tą niezbędną usługę należy zaspokoić własnymi siłami przedsiębiorstwa czy też powierzyć obcej firmie.

W zakresie funkcji zarządzania zapasami należy podjąć dwie istotne i wzajemnie z sobą powiązane decyzje dotyczące wielkości zamówień jak również czasu dostaw i składania zamówień. Istotnym zagadnieniem dystrybucji fizycznej jest odpowiednie opakowanie produktów, ich znakowanie i etykietowanie, które służy identyfikacji towarów, a w konsekwencji umożliwia automatyzacje sterowania przepływu dóbr w łańcuchu dostaw. Istota dystrybucji sprowadza się do dostosowania podaży do popytu przez gromadzenie i dostarczenie towarów o strukturze i cechach użytkowych, które odpowiadają potrzebom nabywców.

Funkcje dystrybucji polegają na niwelowaniu rozbieżności między ofertą tworzoną przez producentów, a zapotrzebowaniem zgłaszanym przez nabywców dotyczącym rodzaju towaru, czasu, miejsca, ilości czy asortymentu. Wspomniane rozbieżności mają charakter obiektywny. Oznacza to ,że inne są uwarunkowania decyzji produkcyjnych (co wytwarzać ?, gdzie wytwarzać ?, w jakim czasie ? i w jakiej ilości ?) a inne są uwarunkowania po stronie ostatecznych klientów.

Przejawem wykonania określonych funkcji przez podmioty gospodarcze w sferze dystrybucji są różnego rodzaju strumienie: rzeczowe, finansowe, informacyjne.

[1] Pod redakcją Golembskiej E., „Kompendium wiedzy o logistyce” PWN, Warszawa – Poznań 1999

[2] Skowronek C, Sariusz – Wolski Z., „Logistyka w przedsiębiorstwie” PWE, Warszawa 1999 rolety zewnętrzne, silniki do rolet, Łódź – https://www.wolny.org.pl

[3] Pod redakcją Golembskiej E., „Kompendium wiedzy o logistyce” PWN, Warszawa – Poznań 1999